Autokreacja,to nieustanny proces samookreślenia i samodoskonalenia. Podczas autorefleksji następuje kreowanie własnej tożsamości, z drugiej zaś strony, jest to proces świadomego wpływania na własny rozwój w systemie „ja”-świat poprzez regulację stosunków z otoczeniem. Człowiek podejmuje czynności autokreacyjne, które skierowane są na inicjowanie „przemian wewnętrznych”, wiąże się to z procesem samowychowania, samokształcenia , ale też z działaniami, które odnoszą się do wyboru drogi życiowej, formułowania celów życiowych, realizowania cenionych wartości wzbogacania swojego życia.
Autokreacja może realizować się jako działanie intencjonalne, tu człowiek świadomie i celowo kreuje zmiany rozwojowe, może być też spontaniczne oddziaływanie na swój rozwój. Realizowanie tych celów wymaga dysponowania wiedzą autokreacyjną( jaki jestem? Czego pragnę?- istotna jest tu samowiedza zdobywana podczas aktywności autokreacyjnej. Podstawą są tu kompetencje autokreacyjne. Człowiek ma potrzebę rozwoju twórczego, potrzebuje ekspresji twórczej, stąd bierze się jego twórcza aktywność-skierowana na świat, lub następuje rozwój osobowości, co z kolei jest źródłem intencjonalnego rozwoju.
Rozwój człowieka jest integralny obejmuje wszystkie jego składniki: organizm, uzdolnienia, wolę, emocje, uczucia, inteligencję, charakter i temperament. Istota tego rozwoju polega na kształtowaniu się umiejętności przystosowania się do warunków środowiska człowieka. Rozwój cech osobowości i charakteru człowieka umożliwia mu przystosowywanie się do nowych sytuacji życiowych, do pełnienia nowych ról społecznych. To oczywiście bardzo wpływa na twórczy rozwój człowieka. Przykładem twórczości może być zarówno nowe sposoby budowania domów, jak też nowe metody nauki języków obcych czy inne np. rozwój umiejętności artystycznych malarskich. Rozwój twórczy wyraża się na wszelkich możliwych płaszczyznach.
Człowiek tworzy sobie optymalne warunki życia, czyli nie chodzi tu tylko o zwykłe przystosowanie się do sytuacji zaistniałej w danym momencie. Człowiek tworzy np. nowe urządzenia techniczne, nowe usprawnienia techniczne. Rozwija się pozytywna relacja ze światem przyrody jak też z drugim człowiekiem np. o podobnych zainteresowaniach. Integralny rozwój człowieka obejmuje wszystkie procesy psychofizyczne, też wszystkie aspekty osobowości człowieka, jego potrzeby, doświadczenia, zainteresowania, uczucia, systemy wartości, przekonania, światopoglądy, zamiłowania, pragnienia, sposoby rozwiązywania zadań i problemów życiowych. Ten integralny rozwój człowieka uwarunkowany jest dość często wpływem wychowania, jak też autokreacji. Która korzystnie wpływa na rozwój wszechstronny człowieka.
Autokreacja jest źródłem moralnej satysfakcji, osobowość człowieka jest silniejsza, zdolna do pokonywania trudności i realizowania nowych wyzwań. Autokreacja umacnia wiarę we własne siły, ułatwia usuwanie wad i utrwalanie pozytywnych cech osobowości. Pomaga w zrozumieniu siebie i autodedukcji, skłania do pracy nad sobą, uczy znajdowania przyjemności w uprawianiu trudnej sztuki tworzenia swojego wizerunku, uwrażliwia człowieka na potrzebę swojego rozwoju, zachęca do podejmowania nowych wyzwań, skłania do refleksji nad własnym życiem, ukazuje człowiekowi pozytywne skutki samowychowania, rozwija wyobraźnię. Wiedza z zakresu andragogiki umożliwia głębsze zrozumienie roli autokreacji jako czynnika intensyfikacji i racjonalizacji procesu integralnego rozwoju człowieka. Człowiek zaczyna rozumieć tę prawdę, że sam może pracować nad własnym wizerunkiem, charakterem i osobowością, że jest w stanie doskonalić się wszechstronnie. Autokreacja pomaga człowiekowi poznać swoje emocje, uczucia, kierować myśli we właściwym kierunku, by podejmować słuszne decyzje. Poprzez autokreację człowiek odkrywa w sobie nowe talenty lub rozwija te, które już wcześniej były mu znane.
Dzięki autokreacji integralny rozwój człowieka jest lepiej dostosowany do najgłębszych potrzeb duchowych człowieka i lepiej służy osiąganiu zadowolenia z życia, szczęścia i radości. Autokreacja rozwija w człowieku to co jest najważniejsze, czyli myślenie, wyobraźnię twórczą i poczucie własnej wartości. Badając i analizując czynniki rozwoju osobowości dorosłych andragogika uwzględnia przede wszystkim aktywność autokreacyjną. Poznanie swoich wad i zalet, samoocena, samokorekta. Integralny rozwój dokonuje się we wszystkich warstwach osobowości człowieka: w warstwie świadomości intelektualnej, inteligencji emocjonalnej, woli, myślenia, również w charakterze następują korzystne zmiany. Autokreacja jest świadomym i celowym działaniem. Osobowość każdego człowieka jest niepowtarzalna.
Autokreacja kształtuje u osób ją uprawiających silne poczucie godności i wartości. Człowiek stara się być lepszym, więcej pracuje nad sobą, ważne są też motywy podjęcia działań takie jak: pragnienie bycia kimś, pragnienie znaczenia, popularności, uznania, szacunku, potrzeba sprawdzenia swoich możliwości, uzdolnień i szans, dążenie do sukcesu, chęć wyzwolenia ze zwykłości. Ważnym motywem może być chęć rozwoju swojej osobowości i wiele innych np. motyw religijny.
Autokreacja dorosłych może być źródłem inspiracji w różnych dziedzinach życia, ale istotne znaczenie ma np. w rodzinie, w działalności społecznej, w aktywności turystycznej, sportowej, uczestnictwo w kulturze, w twórczości artystycznej, naukowej i technicznej. Szczególne znaczenie ma autokreacja w pracy zawodowej. Związana z wyuczonym zawodem, polega na samokształceniu, umożliwia kompetentne, skuteczne działanie, uzyskiwanie sukcesów, awansów i gratyfikacji.
Autokreacja zawodowa jest poszukiwaniem nowych koncepcji pracy, nowe pomysły i nowe doświadczenia, co korzystnie wpływa na twórcze działania i rozwój nowych umiejętności. Istotne są motywy do podejmowania określonego rodzaju pracy, mobilizują do określonych działań, ale też światopogląd człowieka odgrywa istotną rolę do podjęcia takiej czy innej pracy. System wartości i postaw jest różny u każdego człowieka i dlatego ma znaczenie w kreatywnym działaniu stosownie do tych wartości.
Autokreacja dorosłych obejmuje całą osobowość, umysł, wolę, emocje, inteligencję, zdolności, potrzeby, zainteresowania, mechanizmy przystosowawcze i obronne, nastawienia, motywy postępowania, możliwości percepcyjne. Autokreacja dotyczy też sfery emocjonalnej człowieka, więc może być źródłem zadowolenia, afirmacji i poczucia sensu życia, ale czasem może być czynnikiem zawodowej frustracji, czy też źródłem lęków czy niepokoju spowodowanego zagrożenia utraty pracy, może też sprawiać przyjemność i radość z powodu twórczych działań w pracy. Ten emocjonalny stosunek do wykonywanej pracy ma wpływ na proces autokreacji. Może to skłaniać do krytycznej samooceny swojej pracy i radykalnej zmiany stylu i metod pracy. Emocjonalny stosunek do pracy: zadowolenie czy zniechęcenie wywiera duży wpływ na proces autokreacji.
Autokreacja w dziedzinie emocji człowieka dorosłego z jednej strony ułatwia przystosowanie go do warunków pracy, a z drugiej zwiększa przydatność do wykonywania określonych zadań, mniejsze ryzyko depresji, frustracji, większy optymizm życiowy, odporność na trudne sytuacje, większa dyscyplina, większa odpowiedzialność.
Autokreacja człowieka dorosłego dotyczy też sfery intelektualnej, zdolność twórczego, samodzielnego myślenia, zdolność przewidywania, odkrywania różnych nowych procesów. Zwiększa się poziom kultury umysłowej, rozwija się niezależność umysłowa, powstają nowe kategorie myślenia, nowe postrzeganie i analizowanie świata np. dobro, piękno, prawda, wolność, sprawiedliwość, demokracja, globalizacja, postęp itp. łatwość analizy rzeczywistości i jej oceny.